Verbetering veiligheid boa’s en duurzame samenwerking politie

Op maandag 23 september 2019 hebben vertegenwoordigers van de politie, politievakorganisaties en boa-bonden met de minister van Justitie en Veiligheid gesproken over verduurzaming van de samenwerking tussen politie en buitengewone opsporingsambtenaren (boa’s) in de openbare ruimte. Ook spraken zij over de veiligheid van boa’s. In het maatschappelijk debat geven boa’s aan dat zij zich regelmatig onveilig voelen tijdens hun handhavende werkzaamheden. De boa-bonden hebben de afgelopen maanden bepleit dat boa’s met ‘verdedigingsmiddelen’ moeten worden uitgerust. Daarnaast zijn er gemeenten, die als werkgevers voor deze categorie boa’s aandacht hebben gevraagd voor de veiligheid van boa’s. In de zomer zijn vervolgens verkennende gesprekken gestart over de veiligheid van boa’s in de openbare ruimte.

Partijen zien het bevorderen van een professionele en duurzame samenwerking tussen politie en boa’s, alsmede de veiligheid van boa’s in de openbare ruimte als een belangrijk speerpunt. Zij vinden elkaar in het belang om gezamenlijk te werken aan vergroting van die veiligheid. Partijen zijn het erover eens dat het geweldsmonopolie van de Staat overeind moet blijven. Partijen realiseren zich dat de (handhavings)taken van boa’s kunnen leiden tot situaties, waarin hun eigen veiligheid en de effectiviteit van de taakuitvoering in het gedrang komen. Partijen zijn van mening dat boa’s daarom over die middelen moeten beschikken die nodig zijn voor de taakuitvoering. Daartoe wordt een – specifiek voor boa’s geldende – regeling voor de uitrusting en bewapening opgesteld. Partijen zijn het er ook over eens dat, tezamen met die regeling, duidelijk moet zijn aangegeven wanneer en met welk doel tijdens de taakuitoefening de optionele geweldsmiddelen kunnen worden ingezet. De boa moet in dat kader deze middelen ook kunnen gebruiken om zichzelf te beschermen tegen (dreigend) lichamelijk letsel.

Tegen deze achtergrond hebben partijen gesproken over het opstellen van een gezamenlijke beleids- en uitvoeringsagenda. Het gesprek op 23 september jongstleden is daarbij het eerste in een reeks. In de komende overleggen, die ook met het lokaal bestuur (als werkgevers van de boa’s) zullen worden gevoerd, wordt verder gewerkt aan de totstandkoming van een breed pakket aan maatregelen dat dit najaar concreet vorm moet krijgen. Dat betekent het volgende:

• het duidelijker formuleren en vastleggen van de rollen en verantwoordelijkheden van boa’s in de openbare ruimte,
• het maken van goede en duurzame afspraken over de samenwerking tussen politie en boa’s, waaronder de back-up door de politie,
• het duidelijker, in een afzonderlijke regeling, regelen van de uitrusting en (optionele) bewapening van boa’s, inclusief verduidelijking van het gebruik ervan, ook ter bescherming tegen (dreigend) lichamelijk letsel, en
• het zo snel mogelijk starten met pilots die, binnen de huidige regelgeving, de beleids- en uitvoeringsagenda en/of de daarin opgenomen maatregelen kunnen ondersteunen.

Richard Gerrits, voorzitter van Vakbond BOA ACP, is tevreden en opgelucht dat er nu eindelijk concrete maatregelen komen voor de verbetering van de veiligheid van boa’s in de openbare ruimte en duurzame samenwerking tussen politie en boa’s. Maatregelen die hard nodig zijn en die eindelijk meer duidelijkheid geven over de uitrusting en bewapening van de boa’s.

“We zijn al een lange tijd bezig om de problemen waar boa’s tegenaan lopen onder de aandacht te brengen. Boa’s nemen een steeds belangrijkere plaats in binnen het veiligheidsdomein, terwijl zij in de meeste gevallen niet de middelen hebben om zich te verdedigen. Ook komen zij vaker in gevaarlijke situaties door onvoldoende of te late back-up van de politie. Hierdoor voelen boa’s zich onveilig bij het uitvoeren van hun werkzaamheden, terwijl wel van hen wordt verwacht dat ze nu en in de toekomst steeds vaker samen met de politie optrekken. Voor de boa’s is het dan ook van groot belang dat er duidelijke regelgeving komt over bewapening, hun rol en verantwoordelijkheden en de samenwerking tussen politie en boa. Dat hier nu eindelijk helderheid over komt, is het gevolg van de vele gevoerde acties. We zijn onze leden en alle andere boa’s dan ook enorm dankbaar dat zij telkens weer bereid zijn om te strijden en hun nek uit te steken. Zonder hen waren we nooit zover gekomen. We hebben een belangrijke stap in de goede richting gezet.”

Vorig jaar december zijn de gezamenlijke boa-bonden gestart met actievoeren. Meer dan 100 handhavers tonen hun ongenoegen tijdens een vergadering van de gemeenteraad in Amsterdam. Onder het motto, geen verdedigingsmiddelen, geen handhaving, wordt besloten om op meerdere momenten geen bonnen uit te schrijven. De actiebereidheid van de handhavers is groot. En de druk wordt tijdens meerdere gesprekken met zowel burgemeester Halsema van Amsterdam als met de directeur-generaal van het ministerie van Justitie en Veiligheid opgevoerd. We hebben een duidelijk doel; elke boa die geacht wordt te handhaven, moet worden uitgerust met minimaal pepperpray, wapenstok en bodycam.

Koningsdag

Op Koningsdag kondigen we een werkonderbreking aan, waarna de gemeente Amsterdam een kort geding aanspant om deze actie tegen te gaan. Ondanks dat de rechter de staking verbiedt, geeft hij de gemeente wel een duidelijke tik op de vingers. De rechter spreekt de gemeente aan op hun plicht, dat zij ervoor moet zorgen dat haar werknemers veilig kunnen werken. Daarnaast oordeelt de rechter dat boa’s een cruciaal deel uitmaken van de veiligheidsketen. Een belangrijke uitspraak voor boa’s in Amsterdam en Nederland.

Verdedigingsmiddelen

Al deze acties leiden er toe dat burgemeester Halsema bodycams toezegt aan de Amsterdamse handhavers. Een belangrijke stap om het veiligheidsgevoel van de boa te vergroten. Ook verzoekt Halsema minister Grapperhaus (J&V) om te onderzoeken of het begrip verdedigingsmiddelen kan worden opgenomen in de regelgeving. En indien nodig de wet- en regelgeving aan te passen.

Hierop volgend komen de gesprekken tussen politie, politiebonden, boa-bonden en het ministerie van Justitie en Veiligheid op gang. Alle partijen zijn het erover eens dat er een oplossing moet komen. In het belang van alle partijen, maar zeker ook in het belang van de burger. Dit leidt tot formele overleggen op 10 en 23 september. Alle partijen spreken tijdens deze overleggen hun intentie uit om tot een oplossing te komen en besluiten verder te werken aan de totstandkoming van een breed pakket aan maatregelen, dat dit najaar concreet vorm moeten krijgen (zoals hierboven omschreven is).

Trots

Dit hele actietraject laat zien dat we samen echt iets kunnen bereiken. Dat het lidmaatschap van een vakbond ertoe doet. Door onze achterban zijn we in staat een vuist te maken en wordt de politiek gedwongen om naar ons te luisteren. We worden gezien en dragen bij aan de professionaliteit van de boa. De gevoerde acties in Amsterdam zijn succesvol geweest, omdat zoveel boa’s mee deden. En met resultaat! Een resultaat niet alleen voor Amsterdam, maar voor alle boa’s in Nederland.

Uiteraard houden we jullie op de hoogte van de resultaten van de komende overleggen in Den Haag.