#Rik op patrouille: “Van ‘hendheving’ hebben ze in het buitenland nog nooit gehoord”

#Rik op patrouille: “Van ‘hendheving’ hebben ze in het buitenland nog nooit gehoord”

Hoe werken de geüniformeerde hulpdiensten in het buitenland? Lopen ze tegen dezelfde zaken aan als wij hier? En wat doen ze anders dan wij? Rik Dokter wil het allemaal weten. Als lid van de International Police Association (IPA) reist hij naar andere landen om te kijken hoe de hulpdiensten daar werken. Waarom? “Ik ga vanuit mezelf, krijg er niet voor betaald. Maar ik mag nou eenmaal graag bij iemand anders in de keuken kijken”, aldus Rik, die als handhaver in Ermelo werkt.

Een onvergetelijke ervaring, zo kan je het rustig noemen. Rik heeft zijn koffer nog niet uitgepakt of hij belandt al in een hachelijk avontuur. Hij kan er nu hartelijk om lachen, maar op het moment zelf was het echt wel schrikken: Rik vertelt: “Bij aankomst op de luchthaven van Kopenhagen krijg ik te horen dat mijn huurauto niet meer beschikbaar is. Als troost krijg ik kosteloos een duurdere en grotere auto mee zodat ik mijn reis naar Malmö kan voortzetten. Daar aangekomen krijg ik voor mijn meeloopdiensten een kogelwerend vest aangemeten.” Het is vrijdagavond en vol enthousiasme rijdt Rik gekleed in het kogelwerende vest en helemaal klaar voor de nachtdienst, richting het politiebureau. Hij zal die avond een meeloopdienst draaien met de horecapolitie in Malmö. En dan gebeurt er onderweg iets wat lijkt op een scène uit een misdaadserie. Het Zweedse observatie en interventieteam ziet Rik -een jonge gozer, in een gehuurde auto met Deens kenteken en gekleed in een kogelwerend vest- over de snelweg rijden. Een mogelijke terrorist, denkt het team. Rik: ‘Dus word ik meteen van de snelweg geplukt. Van schrik krijg ik de portieren niet open, want die zijn vergrendeld. In paniek zoek ik naar het juiste knopje, waarna ik ze ‘don’t move!’ hoor roepen. Als ik de autodeuren uiteindelijk open heb, sta ik binnen een paar tellen tegen de autoruit van een onopvallende politiebus.” Gelukkig kan Rik aantonen dat hij op uitnodiging van collega’s van deze politieagenten in het land is. Rik: “Ja, dat was een mooie binnenkomer. Iedereen had het al gehoord toen ik op het bureau aankwam en moest hard lachen. De agenten die mij staande hadden gehouden vonden het wel heel vervelend voor mij.”

#rik op patrouille

Zijn bezoek aan Zweden is inmiddels drie jaar geleden. Afgelopen november reist Rik naar de Noorse plaats Haugesund. Rik: “Ik ben actief lid bij de IPA. Dat betekent in mijn geval dat ik mij samen met zes anderen bezig mag houden met verjonging van de vereniging. Vaak wordt gedacht dat IPA alleen voor politie is, maar dat is niet zo. Eigenlijk kan iedereen die op het gebied van veiligheid en leefbaarheid handhaaft, geüniformeerd is èn een uitvoerende taak heeft lid worden. IPA heeft 360.000 leden in 65 landen. Als IPA lid gaan er deuren voor je open die normaal gesproken gesloten blijven. Ik heb in Noorwegen dingen mogen doen en zien die je anders niet voor elkaar krijgt. Ik heb gekeken bij de politie, ambulancedienst, bombsquad met speurhonden, een schip van de kustwacht.” Riks reizen zijn via Instagram te volgen en via social media doet hij ook weer contacten op voor volgende reizen. Rik: ‘’je maakt op deze manier vrienden voor het leven en dat is ook waar IPA voor staat: dienen door vriendschap.”

Doorgedraaide man

“Het werd een pittig weekend”, vertelt Rik. “Bij aankomst in Noorwegen stap ik met koffer en al in bij de verkeerseenheid, om te kijken wat hun videoauto allemaal kan. Daarna snel de koffer droppen en door naar de ambulancedienst. Vervolgens staat een avonddienst met de politie op het programma. Ik mag mee met de officier van dienst, wat uniek is, omdat die normaal altijd alleen werkt.”
Rik legt uit: “De officier van dienst coördineert bij grote incidenten en doet voorgeleidingen. Er komt deze avond een melding binnen over een patiënt in een psychiatrische inrichting die totaal doorgedraaid is. Onderweg krijgt de meldkamer het bericht dat er mogelijk iemand vermoord is op de locatie waar wij heen moeten. Er is veel paniek en er komen meerdere verontrustende telefoontjes. We spreken af op een centraal punt met een Swat, wat wij in Nederland kennen als een TPE (Team Parate Eenheid).”
Rik verduidelijkt: “Een Swat is in dit geval een team van drie agenten, waarvan er één altijd een medische achtergrond heeft, en minstens één een goed opgeleide schutter is. Terwijl de collega’s zware vesten en helmen aantrekken en een plan van aanpak maken, waan ik mij langzamerhand in een actiefilm. Ook de hondengeleider sluit zich aan en wij rijden richting incident. Mijn instructies zijn helder: ‘don’t get out of the car’.”

Rik Dokter tijdens zijn bezoek aan Zweden

Standaard geen vuurwapen

Rik vult aan: “De Noorse politie draagt standaard geen vuurwapen trouwens. De overheid vindt dat ‘agressief profilerend’. Ze hebben wel een wapen bij zich en op het moment dat ze het nodig hebben, moeten ze stoppen en het vuurwapen omhangen. Pas nadat ze toestemming via de meldkamer hebben gekregen. Onder de autostoel hangt een jute zakje met een hangslot. Tegen de tijd dat je je wapen te pakken hebt kan je zelf al doorzeefd zijn. Veel collega’s in Noorwegen voelen zich dan ook niet veilig. Zij lopen tegen dezelfde problemen aan als boa’s in Nederland: dat je soms ergens instapt en je niet meer terug kan en met lege handen staat.”
Vlak na het incident op het eiland Utøya lijkt het tij even te keren. De politie moet toch vuurwapens gaan dragen, vindt de Noorse overheid. Toch wordt dit beleid weer teruggedraaid, omdat de aanslag een actie van een lone wolf  is. Wel heeft de politie in Noorwegen wapenstok, pepperspray en uiteraard handboeien. “Hoewel die er eerlijk gezegd uitzien alsof ze uit de speelgoedwinkel komen,” vindt Rik. “Het steekwerende vest wat wij dragen, hebben ze in Noorwegen ook. Over de kevlar platen dragen ze nog een soort harnas, of maliënkolder, met van die ringetjes. De collega’s grappen dat de Noorse politie slecht verzekerd is en ze daarom een dubbel vest dragen.”

24 uur op adrenaline

Rik vertelt verder over de doorgedraaide man: “Gelukkig is er niemand vermoord en heeft de persoon alleen zichzelf verwond. Als ik de auto uit mag is het een grote ravage. De rest van de avond is het relatief rustig. Om 7 uur lig ik in bed en ben dan al dik 24 uur op. Maar door alle ervaringen en adrenaline merk ik daar niks van.”
Aan het begin van de middag moet Rik weer aan de bak. Hij mag kijken bij de bomb squad die werkt met speurhonden. Rik: “De collega die mijn ontvangt is met zijn hond vier keer in Afghanistan geweest. Ze kammen daar verlaten dorpen uit, om zich ervan te verzekeren dat iedereen ook echt weg is. De hond wordt dan door het raam zo’n huis binnen gegooid en bijt alles kapot wat beweegt.” Rik moet wel even slikken, maar laat zich niet kennen: “De trainer legt dit allemaal uit terwijl ik de mouw om krijg. Die heb ik dus binnen drie seconden uit nadat de hond er eenmaal aanhangt, ik ben hier niet zo’n held in.”

Nederlands stel

Rik is blij dat hij overal foto’s van heeft gepost: “Er gebeurt zoveel in zo’n weekend, het is onmogelijk dat allemaal te onthouden. Het leuke is dat ik volledig mee mag werken. Alsof ik echt een collega ben. Ik mag mensen fouilleren en naar het arrestantencomplex brengen. Een grappig moment is als we drie Nederlandse jongeren aanhouden, omdat ze drugs bij zich dragen. Ze beginnen te ruziën: ‘ik zei toch dat we dit niet moesten doen’, roept de een naar de ander, in de veronderstelling dat niemand ze verstaat. Ze reageren heel verbaasd als ik zeg: ‘Nee, dat was niet zo slim’.” Rik moet er nog om lachen.

Uitleg boa

De Noren trekken werkelijk alles uit de kast om Rik een onvergetelijk weekend te bezorgen: “Wat helemaal geweldig is: de boot van de kustwacht is speciaal voor mij vanuit Bergen uitgevaren die vrijdag om pas op zaterdagavond aan te komen in Haugesund. Alleen maar om mij een rondleiding te geven. Ik voel me heel vereerd en krijg als klap op de vuurpijl de patch van de kapitein overhandigd, deze hangt nu ingelijst bij de rest van mijn verzameling. En dit allemaal omdat ik het interessant vind om ergens anders te kijken en mensen het blijkbaar heel leuk vinden om het mij te laten zien. Het enige lastige is: in een ander land uitleggen wat je als boa doet. Het werk van een boa kennen ze nergens en van hendheving hebben ze ook nog nooit gehoord.”

 

De reizen die Rik maakt kun je volgen via Instagram op @rikdokter of #rikoppatrouille.