Verandering is nodig: doe met mij mee!

door Richard Gerrits, voorzitter vakbond BOA ACP

Drie jaar geleden werd ik voorzitter van vakbond BOA ACP. Er is sindsdien veel gebeurd en veranderd, daar hebben we met elkaar heel hard aan gewerkt. Tijd om -heel even- stil te staan en te kijken naar: wat we hebben bereikt, waar we op dit moment staan en waar we in de toekomst naartoe willen.

Het imago van de boa is de afgelopen drie jaar verbeterd, omdat we veel ruchtbaarheid hebben gegeven aan wat boa’s allemaal doen en hoe ze opgeleid worden. We hebben heel duidelijk gemaakt dat mensen niet met drie avondjes achter de computer en een lijstje met 30 goed/fout vragen invullen boa zijn. Dat ze in principe minimaal zo goed opgeleid zijn als de mensen die van de Politieacademie afkomen. Vroeger had de gemiddelde boa mbo 2 niveau, nu is dat mbo 3 en 4. En zijn er heel wat boa’s hbo en universitair geschoold. Die werken bij de rijksoverheid (FIOD, Douane), maar ook bij grotere handhavingsorganisaties van gemeentes. Door steeds maar weer dezelfde boodschap op social media en in de pers te herhalen, is het verouderde beeld van de Melketier-boa behoorlijk gekanteld.

Subsidie projecten

We zijn niet alleen bezig met het veranderen van het imago van de boa, ook het beeld dat bestaat van de vakbond willen we veranderen. We zetten als vakbond al lang niet meer alleen in op traditionele punten als belangenbehartiging, acties en rechtsbijstand. We richten ons ook op duurzame inzetbaarheid, vitaliteit en een leven lang leren. Daarbij maken we ook gebruik van subsidies. In de afgelopen tweeënhalf jaar liep Project Connect in Den Haag, waarbij we  boa’s aan een nieuwe baan hebben geholpen, zowel binnen als buiten de eigen organisatie. Een boa uit domein 1 werd bijvoorbeeld leerplichtambtenaar. Een ander is digitaal rechercheur geworden en zo zijn er tal van voorbeelden. Het project heeft er ook voor gezorgd dat mensen zien: daar kan ik de vakbond dus ook voor inschakelen. Wij hebben een ander netwerk gekregen en zowel leden als niet-leden vragen ons of we ze kunnen helpen zoeken naar een andere baan binnen het veiligheidsdomein. Die rol willen we in de toekomst steeds meer gaan oppakken.
Door onze goede contacten op het ministerie van Sociale Zaken werden wij gewezen op een subsidieregeling voor loopbaan-ontwikkeladvies. Dat hebben we opgepakt en werken daarin samen met twee externe partijen. Je kunt zo’n traject zien als een APK voor jezelf. Het wil helemaal niet zeggen dat je niet goed op je plek zit als je eraan meedoet. Maar het is wel goed om helder te krijgen of je loopbaan toekomstbestendig is. Dit project loopt nog tot het eind van het jaar.

BOA Academie

Verder zijn we gestart met het opzetten van de BOA Academie. We zien dat boa’s een steeds breder pallet aan werkzaamheden op hun bordje krijgen, waardoor er steeds meer van ze verwacht wordt. Voor de werkgever is het al een hele klus om de permanente her- en bijscholing en de basisopleiding goed verzorgd te krijgen. Om boa’s tot nog betere en sterkere professionals op te leiden, bieden wij via de BOA Academie aanvullende opleidingen aan. Als je een budget hebt om jezelf te mogen ontwikkelen, dan kun je gebruik maken van die BOA Academie. Als lid van vakbond BOA ACP krijg je bovendien een mooie korting op de aangeboden trainingen. Nu halen handhavingsorganisaties hun seniors of leidinggevenden nog vaak van buiten. Het zou mooi zijn als we dat straks vanuit het boa werkveld zelf voor elkaar kunnen krijgen en ook daar is de BOA Academie een partner in. Maar er zijn bijvoorbeeld ook trainingen die je leren omgaan met agressie op straat, hetgeen sowieso een punt van zorg en aandacht is.

Amsterdam

Uit intern onderzoek van de gemeente Amsterdam is gebleken dat binnen een jaar tijd het aantal geweldsincidenten met 25 procent is toegenomen. Daarom zijn we daar gestart met acties om de boa’s daar uit te rusten met bodycam, pepperspray en wapenstok. We zijn al gedeeltelijk succesvol, want inmiddels loopt er een pilot met bodycams en heeft burgemeester Halsema pepperspray bij het ministerie van Justitie en Veiligheid (J&V) aangevraagd. En dat terwijl de gemeente niet wilde bewegen toen we startten met de acties. Op straat zeggen Amsterdammers inmiddels ook dat het van de zotte is dat boa’s niets hebben om zich mee te verdedigen. ‘Waarom zou je jezelf voor je kop laten slaan? Boa’s zijn ook vader of moeder die weer bij een gezin thuis komen, dus waarom moet je al die agressie pikken?’, horen we vaak.
Ondanks dat de rechter de geplande staking  op Koningsdag verbood, was de uitspraak wel mooi. De rechter vond dat boa’s in Amsterdam deels worden ingezet voor openbare orde en veiligheid en oordeelde dat de handhavers een onmisbaar onderdeel in de keten zijn op dit soort dagen. En je kunt wel stellen dat dat in de rest van het land ook zo is. Maar dan heb je daarbij wel het juiste gereedschap nodig. Zo’n aanvraag als de burgemeester nu heeft gedaan bij het ministerie van J&V gaat gepaard met een advies van Openbaar Ministerie en politie, die stelt dat het geweldsmonopolie bij haar ligt. Dat is flauwekul: de politie is niet de enige die met geweldsmiddelen is uitgerust; er zijn al boa’s met pepperspray en/of een wapenstok, denk bijvoorbeeld aan boswachters, de Dienst vervoer en ondersteuning of de Douane.

Onderscheid gewelds- en verdedigingsmiddelen

Ik ben van menig dat er een onderscheid moet komen tussen gewelds- en verdedigingsmiddelen. Verdedigingsmiddelen zijn bodycam, pepperspray en misschien dna-spray. De wapenstok is een onderwerp van discussie en een vuurwapen is echt een geweldsmiddel. Op die manier maak je het geweldsmonopolie minder zwart-wit. Een stap in de goede richting is al dat het OM voorstelt handboeien voortaan als transportboeien te kwalificeren en ze onderdeel te maken van de basisuitrusting. Ik wil de komende tijd in Den Haag veel gesprekken gaan voeren en mensen ervan gaan overtuigen dat we het nu niet zo handig hebben ingericht met elkaar. Verandering is noodzakelijk; ik roep iedereen die dat ook inziet op om op te staan en met mij mee te doen!